Artikelen

dot slagroom. Maar ijs roept ook het beeld op van de Elfstedentocht of van schaatswedstrijden in het

Thialfstadion. Net als water bevat ijs veel meer geheimen dan je in eerste instantie vermoedt. Zo kent ijs meer verschillende kristalvormen dan welk ander materiaal dan ook.

IJs is een van de weinige vaste stoffen die blijven drijven op hun vloeibare fase. Het is cruciaal

voor tal van atmosferische en meteorologische processen en verschijnselen. IJs heeft een fasediagram zoals geen enkele andere stof. Het is een veel bestudeerd model dat ons veel leert over de complexe fysische en chemische processen aan het oppervlak van kristalroosters. IJs smelt gemakkelijk, maar in de poolgebieden ligt ijs van een miljoen jaar oud. En het is glad, echt glad. Ook dat lijkt vanzelfsprekend, maar is het zeker niet. Kortom ijs is glashelder en toch vol geheimen.

 

In deze Chemische Feitelijkheid

• De Context: Als het maar lang genoeg vriest, dan kunnen we schaatsen op natuurijs. Maar wat heeft die stevige ijsvloer te maken met vrij bewegende watermoleculen?

• De Basis: Hoog in de atmosfeer, onder invloed van temperatuur en luchtvochtigheid, ontstaan de meest prachtige ijskristallen, die als sneeuw naar beneden komen. Hoe kan het dat wetenschappers nog steeds hun tanden stuk bijten op een fundamentele verklaring van de vorm van sneeuwkristallen?

• De Diepte: De grote ijskappen op Antarctica en Groenland vormen een fascinerende historische bron. Wat vertellen deze extreem oude ijslagen en de daarin gevangen luchtbellen ons over de temperatuur en de concentratie van broeikasgassen in lang vervlogen tijden?